انتخابات برگزار شده در روز 24 آذر همچون انتخابات دوره هاي پيشين در جمهوري اسلامي ايران، شگفتي آفرين و درس آموز شد. هم از نظر ميزان شرکت کنندگان، هم از نظر نوع انتخابات مردم و حرف هايي که مردم با آرائشان بيان کردند و هم از نظر ناظرين و تحليل گران بين المللي و هم از نظر قدرتمندان جهاني که همه انتخابات ايرانيان را فرمايشي و دور از منطق دموکراسي تلقي مي نمايند .

برخي نکات نهفته در دل اين انتخابات را مي توان اينگونه برشمرد :

1 – مردم ايران راجع به آينده سياسي خويش، خود تصميم مي گيرند و با هوشياري فراوان و پس از شنيدن همه سخنان قدرتمندان عالم و سياسيون کشور و تحليل شرايط و وضعيت و موقعيت کشور در عرصه جهاني و با توجه به منافع ملي و ديدگاه هاي اسلامي خود رأي مي دهند . نتايج حاصله از اين انتخابات به خوبي بيانگر اين موضوع است.

2 – به شرط فراهم شدنِ حضور همه سلايق و ديدگاه ها در انتخابات، و عدم تخريب هاي انتخاباتي و سياسي، مردم هم بيشتر شرکت مي کنند و آگاهانه تر رأي مي دهند و هم افراد مناسب تر با ديدگاه خود را انتخاب مي کنند.

3 – در اين انتخابات به دليل عدم تخريب برخي از چهره هاي سرشناس از سوي دستگاه هاي رسمي و سياسي کشور و نيز به دليل عنايت و کنترل رهبري بر اين موضوع و نيز در موضع مظلوميت قرار گرفتن برخي چهره ها و نيز هم دلي همه گروه هاي سياسي ، يکي از شخصيت هاي مهم انقلاب اسلامي توانست ، آراي انبوهي از مردم را کسب نمايد و با اين آرا ، موجي از آرامش سياسي در کشور ايجاد گرديد .

4 – مردم در اين انتخابات نشان دادند که بيش از آنکه به گروه ها و جريانات سياسي و تبليغات رأي دهند به " افراد چهره" و "معتدل"، چه "چهره هاي اجتماعي و ورزشي" و چه " چهره هاي جهادي و انقلابي " وچه " چهره هاي سياسي و کاري " رأي داده اند و گروه هايي در اين ميان موفق شدند که توانستند اينگونه افراد را در فهرست انتخاباتي خود جاي دهند .

5 – در انتخابات شورا ها، هيچ گروه و جريان سياسي نتوانست به طور قاطع آراي مردم را کسب نمايد و رأي اکثريت مردم به صورت پراکنده و غير منسجم به صندوق ها ريخته شد. اگر مردم بتوانند در انتخابات آينده به صورت متشکل تر به نامزد هاي مورد اعتماد خود رأي دهند مي توانند تأثير بيشتري بر سرنوشت اجتماعي و سياسي خود بگذارند . البته فراواني نامزد هاي انتخاباتي يکي از دلايل اين پراکندگي آراء بود .

6 – اکثر گروه هاي سياسي، بيش از آنکه بتوانند برنامه اي ارائه دهند، به تبليغ خود پرداختند يا به تبليغ شخصيت هاي مورد حمايت خود، بنابراين يکي از نقايص اين انتخابات آن بود که از سوي گرو هاي سياسي و افراد شرکت کننده، کمتر برنامه کاري ارائه شد و مردم هم کمتر به برنامه هاي نامزدها و يا احزاب رأي دادند. البته برخي از احزاب توانستند برنامه هايي کلي را عرضه نمايند که اين خود مي تواند مفيد باشد .

7 – برنامه ريزي در انتخابات و حجم تبليغات در آراي مردم موثر بوده است . يکي از دلايل ناکامي حاميان دولت را بايد به اين اشاره رهبري قبل از انتخابات دانست که دولت در انتخابات دخالت نکند به اين مفهوم که دولت به عنوان يک جريان سياسي فعاليت انتخاباتي نداشته باشد. لذا عدم درک اين مطلب از سوي حاميان دولت، موجب عدم اقبال مردم به "رايحه خوش خدمت" شد . گرچه معرفي چهره هاي ناشناس در فهرست انتخاباتي حاميان دولت و اطمينان از اعتماد مردم به رئيس دولت را نيز نبايد در اين ناکامي ناديده گرفت .

در پايان اين تجربه، خوب است که همه به دنبال درس هايي از نتايج انتخابات باشند . هم مسئولين پيام هاي مردم را به طور کامل دريافت نمايند، هم مردم ببينند چگونه مي توانند با رأي خود در سرنوشت کشور تأثير بيشتري بگذارند. هم گروه هاي سياسي ملاحظه نمايند که ذائقه مردم و رفتار انتخاباتي آنان چگونه است ؟ و مردم هم مي توانند بفهمند با انتخاب هر فرد يا گروهي، چه اتفاقي قرار است درآينده سياسي کشور و يا در اداره شهر ها رخ دهد و سخن آخر اين که بهتر است احزاب و گروه ها و افراد براي موکلين خود بيان کنند که هزينه هاي انتخاباتي را چگونه تأمين کرده اند ؟ و چه ميزان از اين هزينه ها را احتمالاً از اموال عمومي و يا از رانت هاي مسئوليتي و اجرايي تأمين کرده اند ؟ و چه فعاليت هايي را اعم از رايزني و چانه زني و فعاليت هاي پشت صحنه انجام داده اند ؟